ตำรายาของคนรุ่นทวด ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขฯ 
ลายแทงขุมทรัพย์ ภูมิปัญญาไทย  ที่เป็นทางการ และพอมีอยู่ ...ในยุคนี้

 

 

ยาสามัญประจำบ้าน
ตาม
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (1)


(สำเนา)

ประกาศกระทรวงสาธารณสุข
เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ

             โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงประกาศกระทรวงสาธารณสุข   เรื่อง  ยาสามัญประจำบ้านแผน
โบราณ
  ให้เหมาะสมกับสภาวการณ์ทางการแพทย์และการสาธารณสุขในปัจจุบัน    อาศัยอำนาจตาม
ความในมาตรา
76  (5)  (7) (8) และ (9)  แห่งพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510    ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติม
โดย
พระราชบัญญัติยา (ฉบับที่
5) พ.ศ. 2530    รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โดยคำแนะนำ
ของคณะ กรรมการยา
  จึงออกประกาศไว้ดังต่อไปนี้

             ข้อ 1. ให้ยกเลิก ประกาศกระทรวงสาธารณสุข  เรื่อง   ยาสามัญประจำบ้าน (ฉบับที่ 2)  ลง
วันที่
29 สิงหาคม 2537

             ข้อ 2. ให้ยาแผนโบราณตามตำรับต่อไปนี้เป็นยาสามัญประจำบ้าน

1. ยาขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
1.1 ยาประสะกะเพรา  ยาวิสัมพยาใหญ่  ยาประสะกานพลู ยาแสงหมึก ยามันทธาตุ ยาประสะเจตพังคี
ยามหาจักรใหญ่ ที่มีส่วนประกอบ
 วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน   ขนาดบรรจุตามรายละเอียดใน
ข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
1.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ คือ  ขิง  ข่า ตะไคร้ กานพลู
สะระแหน่  โหระพา  กะเพรา  ขมิ้นชัน 
  ขมิ้นอ้อย  กระเทียม  หอมแดง  กะทือ  ไพล   เม็ดพริกไทย
เจตพังคี  ลูกกระวาน   จันทน์เทศ  อบเชย  ดีปลี  มหาหิงคุ์  ลูกจันทน์
  ดอกจันทน์ ลูกเร่ว ลูกผักชีลา
เปราะหอม ช้าพลู สะค้าน เกล็ดสะระแหน่ การบูร ผิวและใบมะกรูด
   ผิวและใบมะนาว  สมัดน้อย สมัด
ใหญ่ โดยสูตรส่วนประกอบ  วิธีทำ สรรพคุณ
  ขนาดรับประทาน  และขนาดบรรจุ   ต้องได้รับความเห็น
ชอบจากคณะกรรมการยา


2. ยาถ่าย ยาระบาย
2.1 ยาตรีหอม ยาธรณีสันฑะฆาต ยาถ่าย ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ   ขนาดรับประทาน  ขนาด
บรรจุตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
2.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้  ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ   ยาดำ   โกฐน้ำเต้า
มะขามแขก ฝักคูณ  ขี้เหล็ก สมอไทย   น้ำมันละหุ่ง  ดีเกลือ ชะเอมไทย
  อ้อยสามสวน  ชุมเห็ดเทศ
เกลือสินเธาว์ เกลือเทศ สลัดได รากตองแตก มะขามป้อม มะขามเปียก
  โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ
สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


3. ยาแก้ท้องเสีย
3.1 ยาเหลืองปิดสมุทร ยาธาตุบรรจบ ที่มีส่วนประกอบ   วิธีทำ   สรรพคุณ    ขนาดรับประทาน ขนาด
บรรจุตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
3.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ  ใบฝรั่ง  เปลือกมังคุด
เปลือกทับทิม
  เปลือกขี้อ้าย  รากกระท้อน   รากมะพร้าว รากตาล รากลาน เปลือกต้นไข่เน่า เปลือก
ต้นมะขาม
 เปลือกฝักเพกา  หมาก   ขนุนดิบ  ใบชา   ครั่ง  สีเสียด   เปลือกซิก   เปลือกแค  เปลือก
มะเดื่อชุมพร
   ขมิ้นชัน  ลูกเบญกานี โดยสูตรส่วนประกอบ   วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และ
ขนาดบรรจุต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


4. ยาแก้ไข้
4.1 ยาจันทน์ลีลา ยาประสะจันทน์แดง    ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ    สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน ขนาด
บรรจุตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
4.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ สะเดา หญ้านาง หญ้า
แพรก บอระเพ็ด ชิงช้าชาลี ลูกใต้ใบ ฟ้าทะลายโจร รากคนทา
 รากมะเดื่อชุมพร   รากชิงชี่  รากท้าว
ยายม่อม
   จันทน์เทศ   จันทน์แดง  ใบพิมเสน โกฐก้านพร้าว โกฐสอ  โกฐจุฬาลัมพา  รากปลาไหล
เผือก
   ลูกกระดอม   หญ้าตีนนก   พญามือเหล็ก   ต้นเหมือดคน    รากไคร้เครือ   กรุงเขมา เมล็ดใน
ฝักเพกา ขี้กาทั้งสอง โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน
 และขนาดบรรจุ  ต้อง
ได้รับความเห็นชอบจาก คณะกรรมการยา


5. ยาแก้ร้อนใน
5.1 ยาเขียวหอม ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ    ขนาดรับประทาน ขนาดบรรจุตามรายละเอียดใน
ข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
5.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้   ตัวหนึ่งตัวใด หรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ   ผักกาดน้ำ  เมล็ด
มะกอก หญ้าใต้ใบ ใบพิมเสน จันทน์แดง จันทน์เทศ ฟ้าทะลายโจร
  แฝกหอม ผักกระโฉม  ใบสันพร้า
หอม
   ผลมะระขี้นก  ลูกมะคำดีควายเผา  ดอกงิ้ว ใบตำลึง บอระเพ็ด   โดยสูตรส่วนประกอบ  วิธีทำ
สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


6. ยาบรรเทาหัด อีสุกอีใส
6.1 ยามหานิลแท่งทอง ยาเขียวหอม ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ   ขนาดรับประทาน ขนาดบรรจุ
ตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
6.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ จันทน์เทศ จันทน์แดง
ใบพิมเสน ใบหญ้านาง ใบมะระ รากมะเดื่อชุมพร รากชิงชี่ รากหญ้านาง
  รากคนทา รากท้าวยายม่อม
ผักกระโฉม ใบสันพร้าหอม ว่านกีบแรด
   ว่านร่อนทอง มหาสดำ   ไคร้เครือ เนระพูสี ลูกมะคำดีควาย
รากมะนาว รากมะกรูด รากมะปราง รากมะเฟือง
   โดยสูตรส่วนประกอบ   วิธีทำ  สรรพคุณ  ขนาดรับ
ประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


7. ยาแก้ลมวิงเวียน
7.1 ยาหอมเทพจิตร     ยาหอมทิพโอสถ   ยาหอมอินทจักร   ยาหอมนวโกฐ   ที่มีส่วนประกอบ  วิธีทำ
 สรรพคุณ ขนาดรับประทาน ขนาดบรรจุตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
7.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ  เกสรทั้งห้า กฤษณา
สมุลแว้ง โกฐพุงปลา
   โกฐกระดูก เปราะหอม    แฝกหอม   อบเชย  ชะมด เทียนทั้งห้า พิมเสน เกล็ด
สะระแหน่
   โกฐหัวบัว  โกฐเชียง  กระลำพัก  ขอนดอก  หญ้าฝรั่น  จันทน์หอม   จันทน์เทศ   ปลือก
ชะลูด
  กานพลู   จันทน์ชะมด    ผิว ดอก ใบส้ม   โดยสูตรส่วนประกอบ   วิธีทำ   สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา

8. ยาแก้ไอ
8.1 ยาอำมฤควาที ยาประสะมะแว้ง ที่มีส่วนประกอบ    วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน  ขนาดบรรจุ
ตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
8.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ    มะแว้ง   ชะเอมเทศ
สมอเทศ มะขามป้อม ส้มป่อย ใบสวาด มะนาว มะเขือขื่น กฤษณา รากส้มกุ้ง
  มะขามเปียก  โดยสูตร
ส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ
    ต้องได้รับความเห็นชอบจาก  คณะ
กรรมการยา


9. ยาบำรุงร่างกาย
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ ระย่อม   โกฐเชียง โกฐหัว
บัว โสม เห็ดหลินจือ แห้วหมู กระชาย
    กำลังวัวเถลิง   กำลังหนุมาน กำลังช้างสาร   เม็ดข่อย เปลือก
ตะโกนา เปลือกทิ้งถ่อน หัวกวาวเครือ กำลังเสือโคร่ง
    โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา

10. ยาบำรุงโลหิต
10.1 ยาบำรุงโลหิต ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน   ขนาดบรรจุตามรายละเอียด
ในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
10.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ คือ   ฝาง ดอกคำฝอย ผัก
เป็ดแดง โกฐเชียง ดอกคำไทย ดอกกรรณิการ์
   สนิมเหล็ก   โกฐทั้งห้า แกแล  แก่นขี้เหล็ก ว่านสาก
เหล็ก โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน
   และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็น
ชอบจากคณะกรรมการยา


11. ยาแก้ประจำเดือนไม่ปกติ
11.1 ยาประสะไพล ที่มีส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน   ขนาดบรรจุตามรายละเอียด
ในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
11.2 ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ คือ แก่นแสมสาร   แก่นแสม
ทะเล
  ลูกคัดเค้า   หางไหลแดง   มะไฟเดือนห้า  เอื้องเพชรม้า  สารส้ม ฝาง แกแล คำฝอย  คำไทยเทียนดำ ไพล ผิวมะกรูด ใบส้มเสี้ยว ใบส้มป่อย รากมะดัน   เถาคันทั้งสอง   ผักเป็ดแดง   ผักเสี้ยนผี   ขมิ้นเครือ ว่านชักมดลูก   โดยสูตรส่วนประกอบ   วิธีทำ สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน  และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา

12. ยาขับน้ำคาวปลา
12.1 ยาไฟประลัยกัลป์ ยาไฟห้ากอง ที่มีส่วนประกอบ  วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน  ขนาดบรรจุ
ตามรายละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
12.2 ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ  คือ  รากเจตมูลเพลิงแดง ขิง
ดีปลี
  พริกไทย   ผิวมะกรูด แก่นแสมทะเล ฝาง   สารส้ม    หัสคุณเทศ  หางไหลแดง   ว่านชักมดลูก
เปลือกมะรุม กระเทียม
  ข่า ไพล ตะไคร้   โดยสูตรส่วนประกอบ   วิธีทำ สรรพคุณ  ขนาดรับประทานและขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา

13. ยากษัยเส้น หรือยาแก้ปวดเมื่อย
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญคือ เถาวัลย์เปรียง  เถาเอ็นอ่อน
มะคำไก่
  รากแจง   รางแดง  เถาโคคลาน  กำแพงเจ็ดชั้น 
หัวดองดึง  หัวกระดาดทั้งสอง หัวอุตพิษ
หัวบุก หัวกลอย กำลังหนุมาน กำลังเสือโคร่ง เถาเมื่อย แส้ม้าทะลาย
 โรกแดง โรกขาว โดยสูตรส่วน
ประกอบวิธีทำสรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ
ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะ
กรรมการ
ยา


14. ยาขับปัสสาวะ
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ หญ้าคา หญ้าชันกาด   ขลู่
อ้อยแดง โคกกระสุน หญ้าหนวดแมว รากลำเจียก
  เหง้าสับปะรด รากมะละกอ   รากไม้รวก บานไม่รู้
โรย ใบอินทนิลน้ำ รากไทรย้อย โคกกระสุน
 กระเจี๊ยบ สารส้ม  ต้นหงอนไก่  ผักกาดน้ำ โดยสูตรส่วน
ประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ
  ขนาดรับประทาน   และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะ
กรรม
การยา


15. ยาบรรเทาริดสีดวงทวารหนัก
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใด หรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ   โกฐกักกรา   อัคคีทวาร
เพชรสังฆาต ผักแพวแดง แพงพวย เปลือกข่อย ขลู่ โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ
 ขนาดรับ
ประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


16. ยาถ่าย พยาธิ
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ ลูกมะเกลือสด รากทับทิม
เมล็ดสะแก
และสะแกทั้งห้า รากเล็บมือนาง เปลือกมะหาด ชุมเห็ดเทศ เปลือกต้นไข่เน่า
ต้นถอบแถบ
ปวกหาด ลูกเล็บมือนาง โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้อง
ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


17. ยาแก้ทรางตานขโมย
17.1 ยาประสะเปราะใหญ่  ที่มีส่วนประกอบ   วิธีทำ สรรพคุณ  ขนาดรับประทาน  ขนาดบรรจุตามราย
ละเอียดในข้อ
3 แห่งประกาศฉบับนี้
17.2 ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ  คือ  ตานทั้งห้า  ลูกสะแก
เล็บมือนาง
 ถอบแถบ   บอระเพ็ด   ขมิ้นอ้อย เปลือกต้นไข่เน่า  แก่นมะเกลือ  งวงตาล   ชุมเห็ดเทศ
เถาลิ้นเสือ จุกหอม จุกกระเทียม รากทับทิม มะหาด
  โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับ
ประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


18. ยาบรรเทาอาการผื่นคันตามผิวหนัง
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัว เป็นตัวยาสำคัญ   คือ   ขมิ้นชัน   ขมิ้นอ้อย ข่า
ดอกชุมเห็ดเทศ ใบเล็บมือนาง ข้าวเย็นทั้งสอง ขันทองพยาบาท กำมะถันเหลือง น้ำสารส้ม ลิ้นทะเล
ดินสอพอง กระเทียม
  โดยสูตรส่วนประกอบ    วิธีทำ สรรพคุณ   ขนาดรับประทาน   และขนาดบรรจุ
ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


19. ยาแก้กลากเกลื้อน
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ คือ ขันทองพยาบาท ใบเหงือก
ปลาหมอ
 ใบทองพันชั่ง  กะเม็ง  ใบน้อยหน่า   หนอนตายอยาก  กำมะถันเหลือง  เม็ดในสะบ้าใหญ่
กระเทียม สารส้ม โดยสูตรส่วนประกอบ
 วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน   และ ขนาดบรรจุ ต้องได้
รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


20.ยาแก้หิด
ตำรับยาที่มีตัวยาดังต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ  คือ เมล็ดในน้อยหน่า  กำมะถัน
ลูกกระเบา ลูกกระเบียน
 ลูกสะบ้ามอญ   โดยสูตรส่วนประกอบ  วิธีทำ  สรรพคุณ   ขนาดรับประทาน
และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


21.ยาบรรเทาฝี แผล
ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใด   หรือหลายตัว เป็นตัวยาสำคัญ   คือ  ว่านหางจระเข้  ขมิ้นอ้อย
ต้อยติ่ง
 หมากดิบ  สีเสียด  เสน  ยางสน  ใบมะกา   กำมะถันเหลือง    โดยสูตรส่วนประกอบ    วิธีทำ
สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


22.ยาทาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ  ว่านหางจระเข้   ว่านหางช้าง
ดินสอพอง ขมิ้นอ้อย ขมิ้นชัน พิมเสน การบูร เกล็ดสะระแหน่ ลิ้นทะเล
 โดยสูตรส่วนประกอบ    วิธีทำ
สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


23. ยาบรรเทาอาการปวดเมื่อย และแมลงกัดต่อย
ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใด   หรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ    คือ   เกล็ดสะระแหน่   พิมเสน
การบูร
  น้ำมันยูคาลิปตัส  เสลดพังพอน  น้ำมันอบเชย น้ำมันกานพลู น้ำมันเขียว น้ำมันระกำ  ตะไคร้
หอม ว่านเพชรหึง โดยสูตรส่วนประกอบ
  วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับประทาน   และขนาดบรรจุ ต้องได้
รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา


24. ยาบรรเทาอาการเจ็บคอ
ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใด  หรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ   คือ ฟ้าทะลายโจร   มะขามป้อม
ชะเอมเทศ
 สมอเทศ ลูกเบญกานี ผักคราด หญ้าดอกขาว น้ำประสานทองสะตุ พิมเสน  โดยสูตรส่วน
ประกอบ วิธีทำ
สรรพคุณ ขนาดรับประทานและขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการ
ยา


25. ยาแก้ลิ้นเป็นฝ้า
ตำรับยาที่มีตัวยาต่อไปนี้ตัวหนึ่งตัวใดหรือหลายตัวเป็นตัวยาสำคัญ  คือ ลูกเบญกานี  ชาดก้อน พิมเสน
หมึกหอม ลิ้นทะเล
 ใบสวาด ใบฝรั่ง สีเสียด หมาก    โดยสูตรส่วนประกอบ  วิธีทำ สรรพคุณ ขนาดรับ
ประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการยา

             ข้อ 3. ให้ยาแผนโบราณซึ่งมีชื่อ ส่วนประกอบ วิธีทำ สรรพคุณ   ขนาดรับประทาน  คำเตือน
และขนาดบรรจุ ต่อไปนี้ เป็นยาสามัญประจำบ้าน

 

(1) ยาประสะกะเพรา

วัตถุส่วนประกอบ

 

พริกไทย   ขิง    ดีปลี   กระเทียม หนักสิ่งละ 2 ส่วน   ชะเอมเทศ มหาหิงคุ์   หนักสิ่งละ 8 ส่วน เกลือสินเธาว์ หนัก 1 ส่วน ผิวมะกรูด หนัก 20 ส่วน  ใบกะเพรา หนัก 47 ส่วน
 

 

 

วิธีทำ

บดเป็นผง ทำเป็นเม็ด หนักเม็ดละ 0.1 กรัม

 

 

สรรพคุณ
 

แก้ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ละลายน้ำสุกหรือน้ำใบกะเพราต้ม
แก้ท้องแน่นจุกเสียด ใช้ไพลเผาไฟพอสุก ฝนแทรก

 

 

ขนาดรับประทาน


 

รับประทานเช้า เย็น
เด็กอายุ 1-3 เดือน ครั้งละ 1-2 เม็ด
เด็กอายุ 4-6 เดือน ครั้งละ 2-3 เม็ด
เด็กอายุ 7-12 เดือน ครั้งละ 4-6 เม็ด
 

 

 

ขนาดบรรจุ

บรรจุ 30 เม็ด

 

 

(2) ยาวิสัมพยาใหญ่

วัตถุส่วนประกอบ


 

ลูกผักชีลา   ลูกจันทน์   ดอกจันทน์  หนักสิ่งละ 8 ส่วน    กระวาน กานพลู   โกศสอ   โกฐเขมา  โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา อบเชย   สมุลแว้ง   สมอเทศ   สมอไทย  รากไคร้เครือ    ว่านน้ำ บอระเพ็ด ขิงแห้ง พญารากขาว หนักสิ่งละ 2 ส่วน ดีปลี   หนัก 56 ส่วน

 

 

วิธีทำ

บดเป็นผง

 

 

สรรพคุณ

 แก้ท้องขึ้น อืดเฟ้อ จุกเสียด

 

 

ขนาดรับประทาน

รับประทานทุก 4 ชั่วโมง ครั้งละ 1 ช้อนชา    ใช้น้ำสุกเป็นกระสาย หรือผสมน้ำผึ้งปั้นเป็นลูกกลอน

 

 

ขนาดบรรจุ

บรรจุ 15 กรัม

 

 

(3) ยาประสะกานพลู

วัตถุส่วนประกอบ






 

เทียนดำ    เทียนขาว    โกฐสอ   โกฐกระดูก    กำมะถันเหลือง
การบูร
   รากไคร้เครือ   เปลือกเพกา   เปลือกขี้อ้าย   ใบกระวาน
ลูกกระวาน
 ลูกผักชีลา แฝกหอม ว่านน้ำ  หัวกระชาย  เปราะหอม
รากแจง กรุงเขมาหนักสิ่งละ
4 ส่วน รากข้าวสาร  เนื้อไม้ลูกจันทน์
ขมิ้นชัน หนักสิ่งละ
8 ส่วน   ขิงแห้ง  ดีปลี หนักสิ่งละ 3 ส่วน  
ไพล
  เจตมูลเพลิงแดง   สะค้าน  ช้าพลู หนักสิ่งละ 2 ส่วน
เปลือกซิก หนัก
 10 ส่วน   พริกไทย หนัก 1 ส่วน  กานพลู หนัก
131 ส่วน
 

 

 

วิธีทำ

บดเป็นผง

 

 

สรรพคุณ
 

แก้ปวดท้อง  เนื่องจากธาตุไม่ปกติ ใช้ไพลเผาไฟฝนกับน้ำปูนใส
ถ้าหาน้ำกระสายไม่ได้ ให้ใช้น้ำสุกแทน

 

 

ขนาดรับประทาน
 

รับประทานทุก 3 ชั่วโมง
ผู้ใหญ่ ครั้งละ 1 ช้อนชา
 

 

 

ขนาดบรรจุ

บรรจุ 15 กรัม

                                                   

 

 

    กลับไปหน้าสารบัญ                                                                                                        เปิดไปหน้าถัดไป  

                                                                                                                 

                                                              

Free Web Hosting