กฤษณา
ภาพโดย :
คนโบราณ (a_Rsw
)
สถานที่ : ทุ่งปลักเหม็ด (สนามบินหาดใหญ่)
ชื่อวิทยาศาสตร์
Aquilaria
malaccensis Lam.
ชื่อวงศ์
THYMELAEACEAE
ชื่อภาษาอังกฤษ Malayan Eagle
Wood,
Agarwood
ชื่ออื่น ไม้หอม(ภาคใต้),
กายูการู
Kekeras, Kerpeng (มาเลเซีย )
กฤษณา
พันธุ์นี้
เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่
สูง 20- 40 เมตร ลำต้นตรง
ต้นอ่อนเปลือกจะมีสี
น้ำตาลอ่อน มีขนอ่อนปกคลุม เมื่อโตขึ้น เปลือกลำต้นจะเรียบ
สีเทาอ่อน ปกติเนื้อไม้ที่ยัง
ไม่มีน้ำยางออกจะสีขาว เนื้อไม้จะอ่อน
แต่หากมีน้ำยางออก เนื้อไม้จะเปลี่ยนเป็นค่อนข้าง
แข็ง สีดำ และมีน้ำหนัก เปลือกของลำต้นลอกได้ง่าย
ใบ
เป็นใบเดี่ยวเรียงสลับรูปรี แกม
ขอบขนาน กว้าง 3 -3.5 ซม.ยาว 6- 8 ซม.ปลายใบเรียวแหลม
ขอบใบเป็นคลื่นม้วนเล็กน้อย
แผ่นใบบางเรียบ
ผิวใบเป็นมัน
มีเส้นใบ 12- 16 คู่ ดอก
ออกเป็นช่อเล็กๆ แบบซี่ร่มที่ซอก
ใบและปลายกิ่ง ดอกย่อยมีขนาดเล็ก กลีบดอกสีขาวแกมเขียว
รวมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ มี
ขนอ่อนปกคลุมทั่วไป
ผล
สีเขียว รูปไข่ปลายมน ยาว
4 ซม. กว้าง 2.5
ซม. เปลือกแข็ง มีขนอ่อนสีเทาปกคลุมทั่วไป
แต่ละผลจะมีเมล็ดอยู่ 2 เมล็ด
ลักษณะทางนิเวศน์และ การกระจายพันธุ์
กฤษณา
(Aquilaria
malaccensis Lam.)
จะขึ้นอยู่ตามป่าชุ่มชื้นที่อุดมสมบูรณ์ทั่วไป
โดยมีแหล่งแพร่กระจายพันธุ์ตั้งแต่ อินเดีย, พม่า,
ไทย(พบมากในเขตภาคใต้
โดยเฉพาะ
จังหวัดตรัง) มาเลเซีย,
ฟิลิบปินส์ และ อินโดนีเซีย
ส่วนที่ใช้ประโยชน์
เนื้อไม้ ต้มกลั่นเป็น น้ำกลั่นกฤษณา
ใช้เป็นส่วนผสม ทำสบู่ ยาสระผม แก่นกฤษณา
(ที่เหลือจากการกลั่น) ใช้ทำผงธูป เปลือก
ชั้นนอกใช้ทำยากันยุง ชั้นกลาง ใช้ทำจักสาน
ชั้นใน ใช้ทอเชือกป่าน
กิ่ง ใช้ทำดอกไม้จันทน์งานศพ บดใช้ทำธูป
เมล็ด ใช้ทำน้ำมันกฤษณา
สรรพุณทางยา
แก่นไม้กฤษณา ที่มีสีดำและมีกลิ่นหอม ใช้ผสมยาหอม
แก้อ่อนเพลียบำรุงกำลัง แก้ลมวิง
เวียนศีรษะ คุมธาตุ บำรุงโลหิตและหัวใจ อาเจียน ท้องร่วง แก้ไข้ต่าง ๆ
บำบัดโรคปวดบวม
ตามข้อ
หมายเหตุ
ดูข้อมูลเกี่ยวกับสรรพคุณทางยาของ
กฤษณา
จากเวบไซท์
-
สำนักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร
-
Malay-herbs-online
แกแล
ภาพโดย :
คนโบราณ (a_Rsw
)
สถานที่ : ทุ่งปลักเหม็ด (สนามบินหาดใหญ่)
ชื่อวิทยาศาสตร์
Maclura cochinchinensis (Lour.) Corner
ชื่อวงศ์
MORACEAE
ชื่อภาษาอังกฤษ
Cockspur Thorn
ชื่ออื่น
แกแหล,
หนามแหล(ใต้),
หนามเข
(ประจวบคีรีขันธ์)
แกแล
เป็น ไม้พุ่มรอเลื้อยหรือไม้เถาเนื้อแข็ง สูง
5 -10
เมตร มียางสีขาว(เหลืองอ่อนจางๆ)
ต้น กิ่ง
และง่ามใบ มีหนามแหลมแข็ง
ปลายตรงหรือโค้งเล็กน้อย ยาวประมาณ
1 - 2
ซม.
ใบ เป็นใบเดี่ยว เรี่ยงสลับเวียนรอบกิ่ง รูปวงรี
กว้าง
1-3.5
ซม. ยาว 2 -9
ซม. ดอกออกเป็น
ช่อที่ซอกใบ แกแลเป็นพันธุ์ไม้ที่แยกเพศอยู่คนละต้น
ช่อดอกเพศผู้เป็นช่อกระจะกลายๆ
ส่วนช่อดอกเพศเมีย เป็นช่อกระจุกแน่น
ออกตามง่ามใบเป็นคู่ หรืออยู่เดี่ยวๆ ช่อดอกเพศผู้
สีขาวนวล ดอกเล็กมาก กลีบรวม 4 กลีบ รูปไข่กลับ ด้านนอกกลีบมีขนสั้น
เกสรเพศผู้ 4 อัน
เล็กมาก ช่อดอกเพศเมียดอกเล็กมาก กลีบรวม 4
กลีบ โคนติดกัน ปลายแยก รังไข่อยู่ใน
ฐานรองดอก ก้านเกสรเพศเมียเรียวยาวกว่ากลีบรวม
เล็กน้อย
ผล
เป็นผลรวมทรงกลม ผิว
ขรุขระ เมล็ดเล็กมาก
ส่วนที่ใช้ประโยชน์
แก่น
-
เนื้อไม้มีสีเหลือง ใช้ย้อมไหม ฝ้าย(ให้สีเหลือง),
ต้มเป็นยาสมุนไพรแก้ไข้รากสาด
แก้ท้องร่วง บำรุงน้ำเหลือง บำรุงกำลัง
บำรุงเลือดสำหรับหญิงหลังคลอด
หมายเหตุ
ดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ แกแหล ได้จากเวบไซท์
-
GLOB in MED
-
โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
กำจัดต้น
ผลแก่ของ"กำจัด" จะมีผิวขรุขระ
"ผลกำจัด"
ที่เก็บจากป่าในเขตเขาหลวง อำเภอพิปูน นครศรีธรรมราช
ภาพโดย :
คนโบราณ (a_Rsw
)
ชื่อวิทยาศาสตร์
Zanthoxylum limonella (Dennst.) Alston
( ชื่อพ้อง
Zanthoxylum
rhetsa
(Roxb.) DC.,)
ชื่อวงศ์
RUTACEAE
ชื่อภาษาอังกฤษ
Makaen,
Teppal,
Sichuan pepper,
ชื่ออื่น
กำจัดต้น, ลูกระมาศ (ภาคกลาง),
พริกหอม หมากมาศ(กรุงเทพ),
บะแข่น, มะข่วง
(ภาคเหนือ),
หมักข่วง (แม่ฮ่องสอน),
มะแข่น (ลาว),
มะกรูดตาพราหมณ์(นครราชสีมา),
กำจัด (ภาคใต้),
Teppal, Tirphal (อินเดีย)
กำจัดต้น
เป็นไม้ยืนต้น
สูง
5-10 เมตร (อาจสูงถึง
20
เมตร) ตามลำต้นและกิ่ง
มีหนาม
แหลม
ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่หรือคู่ เรียงสลับ มีใบย่อย 5-8
คู่ และอาจมีได้
ถึง 11 คู่ ใบย่อยรูปไข่หรือรูปรี ปลายแหลมมากโคนแหลมและเบี้ยว ขอบเรียบหรือหยักห่างๆ
บางครั้งมีต่อมกลมเล็กๆที่บริเวณหยัก ดอก ออกเป็นช่อก้านดอกยาว
มีกลิ่นคล้ายดอกส้ม
หรือดอกเสม็ด
ออกตามซอกใบใกล้ยอด
ช่อดอก
เป็นช่อแบบแยกแขนง ขนาดใหญ่
เป็น
ดอกไม่สมบูรณ์เพศ (ดอกเพศเมียและเพศผู้อยู่คนละต้น) ดอกมีขนาดเล็ก กลีบดอก
4 กลีบ
สีนวลหรือขาวอมเขียว รูปรีหรือรูปไข่ เกสรเพศผู้ 4 อัน
ดอกเพศเมียคล้ายดอกเพศผู้ มีรังไข่
ใหญ่
ผล
ค่อนข้างกลม สีเขียว ผิวขรุขระ เส้นผ่าศูนย์กลาง
6-7 มม. เปลือกของผล มีกลิ่น
คล้ายผิวมะกรูดผสมมะนาว เมื่อสุกสีแดง เมื่อแห้งจะมีสีน้ำตาล
ผลจะแตกจนเห็นเมล็ดสีดำ
กลม ผิวเรียบเป็นมัน มีกลิ่นหอมฉุนคล้ายผักชี มีรสเผ็ดเล็กน้อย
ผลมีลักษณะแห้งกลม ผิวขรุขระสีน้ำตาล
"ผลกำจัด" ที่แห้งแล้ว
ส่วนที่ใช้ประโยชน์
ใบอ่อน ผลแก่ เมล็ดแก่ ใช้เป็นเครื่องเทศ
ใบอ่อน
คนเหนือจะรับประทานเป็นผักสดร่วม
กับ ลาบ ก้อย น้ำพริก
ผลแก่ เมล็ดแก่ที่คั่วแล้ว
ใช้ตำน้ำพริก
คนปักษ์ใต้ในแถบเขาหลวง
นครศรีธรรมราช จะใช้เมล็ดกำจัดเป็นส่วนผสมของเครื่องแกงเผ็ด
ช่วยให้แกงมีรสเผ็ดร้อน
และมีกลิ่นหอม
สรรพคุณทางยา
รากและเนื้อไม้ เป็นยาขับลมในลำไส้
ลมขึ้นเบื้องสูงทำให้หน้ามืดตาลาย วิงเวียน ลดความ
ดัน เป็นยาขับโลหิตระดูของสตรี แต่ไม่ใช้กับหญิงมีครรภ์
เมล็ด สามารถสกัดน้ำมันหอม
ระเหย
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
กำจัดต้น เป็นพืชที่กระจายพันธุ์ ตั้งแต่
อินเดีย
ศรีลังกา
พม่า
ภูมิภาคอินโดจีน
และภูมิภาค
แหลมมลายู ในประเทศไทยพบทั่วไปใน ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต้
ตามป่าดิบ
บนพื้นที่ระดับต่ำไปจนถึงสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 500 เมตร
ในภาคใต้แถบเขาหลวง(พิปูน, ฉวาง นครศรีฯ) ชาวบ้านยังคงใช้ "เมล็ดกำจัด
เป็นส่วนผสม
ของเครื่องแกงเผ็ด ขณะที่ในเขตสงขลา
คงมีเฉพาะชื่อ บางกำจัด บริเวณหมู่บ้านวังพา
ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ที่ยังบ่งบอกได้ว่า
ครั้งหนึ่งมี กำจัดต้น ขึ้น
อยู่ ก่อนที่วัฒนธรรมเกษตรเชิงเดียว(ยางพารา)จะรุกเข้าไปยึดพื้นที่ ที่สุด กำจัดต้นจึงหมด
ไปจากความทรงจำของคนบ้านวังพา และคนสงขลาในภาพรวม
หมายเหตุ
ข้อมูลประวัติของ
"บางกำจัด"
บ้านวังพา ตำบลทุ่งตำเสา
หาดใหญ่ สงขลา
-
นจ.
ดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ
กำจัดต้น
ได้จากเวบไซท์
-
นิวส์-สนุก ดอทคอม
-
The Titi Tudorancea Bulletin
กำแพงเจ็ดชั้น
ภาพโดย :
คนโบราณ (a_Rsw
)
สถานที่ : ทุ่งปลักเหม็ด (สนามบินหาดใหญ่)
ชื่อวิทยาศาสตร์
Salacia chinensis L.
ชื่อวงศ์
CELASTRACEAE
ชื่อภาษาอังกฤษ
Chinese Salacia
ชื่ออื่น หลุ่มนก (ภาคใต้),
ตะลุ่มนก (ราชบุรี),
น้ำนอง, มะต่อมไก่ (ภาคเหนือ),
กำแพงเจ็ดชั้น (ระยอง,
ตราด,
ประจวบคีรีขันธ์)
กำแพงเจ็ดชั้น
เป็นไม้พุ่มรอเลื้อย
สูงประมาณ 2-6 ม.
ใบ
ใบเดี่ยว
เรียงตรงข้ามรูปรี หรือ
รูปไข่กลับ ปลายใบแหลมหรือมน โคนใบสอบ
ขอบหยักหยาบๆ
ดอก
ดอกออกเป็นกลุ่ม
หรือเป็นช่อสั้นๆ
ที่ง่ามใบ ดอกเล็ก สีเขียวอมเหลืองหรือเหลือง กลีบเลี้ยงเล็กมาก กลีบดอก
5 กลีบ
รูปไข่ป้อม
ผล ผลค่อนข้างกลมหรือรี
เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 ซม.
ผลสุกสีแดงหรือ
แดงอมส้ม มี 1
เมล็ด
เมล็ดค่อนข้างกลม
ส่วนที่ใช้ประโยชน์
ราก
-
เป็นยาสมุนไพรช่วยขับลม รักษาโรคตา บำรุงน้ำเหลือง
ในประเทศฟิลิปปินส์ ใช้บำบัด
อาการปวดประจำเดือนหรืออาการประจำเดือนผิดปกติ
หัว
-
รักษาบาดแผลเรื้อรัง รักษาตะมอยหรือตาเดือน
เถา
-
ขับผายลม ขับโลหิตระดู ฟอกโลหิต บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ
แก้ไข้
แก้โรคปวดบวม
ตามข้อ แก้ประดง แก้ซางให้ตาเหลือง แก้ดีพิการ
ใบ
-
แก้มุตกิด ขับโลหิตระดู ขับน้ำคาวปลา
ดอก
-
แก้บิดมูกเลือด
ต้น
-
ขับลม แก้น้ำดีพิการ แก้เสมหะ แก้ไข้ ขับปัสสาวะ
ผลของกำแพงเจ็ดชั้น กินได้
มีเนื้อสีขาว (ถือเป็นผลไม้ริมทางของเด็กๆ)
หมายเหตุ
ดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ
กำแพงเจ็ดชั้น
ได้จากเวบไซท์
-
Australia Tropical Rainforest Plants
,
-
Flora of China
ข้อมูลเกี่ยวกับประโยชน์ทางสมุนไพรของ
กำแพงเจ็ดชั้น
-
นจ.
)
|